آموزش توابع مهم php + لیست انواع توابع

توابع کاربردی php یکی از مهم ترین مباحث در یادگیری زبان برنامه نویسی php است. توابع در هر زبان برنامه نویسی قدرت و عملیاتی بودن آن زبان را نشان می دهند. زبان php با داشتن بیش از 1000 تابع تعریف شده ، جزو قدرتمندترین زبان ها به شمار می رود که یادگرفتن تمامی این توابع کار آسانی نخواهد بود. در این ویدیوی آموزشی و ویدیوی بعدی قصد داریم که تعدادی از مهم ترین و کاربردی ترین توابع این زبان را معرفی نماییم. در طول آموزش شما با ساختار توابع کاربردی php ، آرگومان ها و مقادیر آنها و نحوه استفاده از آنها آشنا خواهید شد.

نکته : معمولا توابع در php از یک نام و پرانتز باز و بسته تشکیل میشوند. یعنی عبارتی که درمقابل آن پرانتر باز و بسته قرار دارد معمولا یک تابع است.(فراموش نکنید ما داریم در مورد توابع آماده و موجود صحبت میکنیم نه نحوه تعریف تابع) – بعنوان مثال موارد زیر هر کدام یک تابع هستند :

implode();

explode();

empty();

لیست توابع در php

لیست توابع در php شامل تعداد بسیار زیادی از پرکاربردترین عملیات محاسباتی، رشته ای و داده ای است که در قسمت قبل بطور کامل به آن پرداختیم. همانطور که گفته شد توابع محاسباتی برای عملیات ریاضی استفاده می شوند. توابع رشته ای برای کار با رشته ها و توابع داده ای برای کار با داده ها و متغیر ها استفاده می شود. در این بخش توابع مهم در php را از نگاهی دیگر بررسی می کنیم.

توابع آماده php

توابع آماده php برای بالا بردن سرعت کدنویسی و همینطور افزایش قدرت عملیاتی این ابزار ارائه شده اند. تابع را می توان یک ماشینی تعریف کرد که یک ورودی را دریافت کرده و  پس از اجرای پردازش مشخص بر روی آن، یک خروجی را به ما تحویل می دهد. توابع آماده در php، الگوهای از پیش تعریف شده برای انجام پردازش های معینی هستند. در ادامه قصد داریم به معرفی یکسری از توابع مهم در php بپردازیم. از جمله مزایای استفاده از این توابع کاربردی در php می توان به افزایش خوانایی کد، کوتاه تر شدن کدها و در نتیجه کمتر شدن پیچیدگی آنها، دیباگ سریعتر کدها و افزایش سرعت کدنویسی اشاره کرد. البته موارد نادری اتفاق می افتد که یک تابع سرعت اجرای برنامه را کاهش می دهد.

انواع مقادیر بازگشتی توابع

توابع مهم در php خروجی های مختلفی از انواع داده ای دارند. اما آیا برای تمام انواع خروجی ها باید یک سینتکس استفاده شود؟ مسلما خیر، هر نوع مقدار بازگشتی شیوه نگارش متفاوتی دارد. در ادامه به سه نوع از مهم ترین انواع مقادیر بازگشتی را بررسی می کنیم.

بازگشت مقدار توسط توابع

منظور از مقدار، هر نوع داده عددی و رشته ای است. در این حالت باید از دستور return برای خروجی استفاده کنیم. مثال زیر نحوه بازگشت یک رشته حروف را نشان می دهد:

<?php
echo fullName("علی","عظیمی");
function fullName($firstName, $lastName)
{
return $firstName . " " . $lastName;
}
?>

کار این تابع این است که مقادیر firstName و lastName را بعنوان پارامتر ورودی گرفته و به یکدیگر متصل می کند و در قالب یک رشته حروف در خروجی نمایش می دهد.

بازگشت آرایه توسط تابع

در برخی موارد خروجی تابع ما یک آرایه خواهد بود مثلا زمانی که تابع ما عمل مرتب سازی آرایه را انجام می دهد، خروجی همان آرایه مرتب شده خواهد بود یا زمانی که بخواهیم چندین مقدار را در قالب یک آرایه در خروجی داشته باشیم. مثال زیر نحوه بازگشت آرایه در تابع را نشان می دهد.

<?php
$userData = fullName("علی","عظیمی", 25)
echo $userData[0] . " " . $userData[2];
function fullName($firstName, $lastName, $age)
{
return array($firstName, $lastName, $age);
}
?>

این تابع سه آرگومان ورودی را دریافت کرده و در یک آرایه به عنوان خروجی برمیگرداند.

بازگشت متغیر گلوبال

منظور از متغیر گلوبال متغیری است که در کل کد مقدار مشخصی دارد و می توان در خارج از تابع نیز از آن استفاده کرد. در مثال زیر چند متغیر گلوبال داریم که به خروجی تابع ارسال می شوند.

<?php
$firstName = 'roxo';
$lastName = 'academy';
echo $firstName . " " . $lastName;
fullName();
echo $firstName . " " . $lastName;

function fullName($firstName, $lastName)
{
global $firstName;
$firstName = 'Ali';
global $lastName;
$lastName = 'Azimi';
}
?>

همانطور که ملاحظه می کنید در این مثال دو متغیر گلوبال تعریف شده در داخل تابع بعنوان خروجی تابع بازگشت داده می شوند.

انواع توابع در php

انواع توابع در php را می توان به دسته های زیر تقسیم کرد:

1- توابع بدون پارامتر: این توابع پارامتر ورودی ندارند بلکه با هربار فراخوانی یک کار مشخصی را انجام می دهند.

2- توابع با یک یا چند پارامتر : این توابع در موقعیت های مختلف، نتایج متفاوتی را برحسب ورودی دریافت شده نمایش می دهند.

در یک طبقه بندی دیگر انواع توابع در php را می توان براساس نوع عملیاتی که انجام می دهند به صورت زیر دسته بندی کرد.

1- توابع کار با داده و متغیرها

2- توابع کار با اعداد

3- توابع کار با رشته ها

4 – توابع کار با آرایه ها

5 – توابع کار با تاریخ و زمان

6 – توابع کار با پایگاه های داده

در ادامه براساس دسته بندی نوع عملیاتی توابع، به معرفی توابع کاربردی در php می پردازیم و مهم ترین توابع در لیست توابع در php را بررسی می کنیم.

توابع کار با داده ها

این توابع آرگومان های از نوع داده و متغیر را دریافت می کند و برحسب نوع تابع، خروجی مناسب را نشان می دهد. یکی از  کاربردی ترین توابع مهم در php ، تابع gettype() است. این تابع که برای بررسی نوع داده متغیر وارد شده استفاده می شود . خروجی این تابع نوع داده آرگومان ورودی را مشخص می کند.

gettype();

یک تابع دیگر برای تعیین نوع داده تابع var_dump است که این نوع تابع علاوه بر نوع داده تعداد و مقدار آنرا نیز مشخص می کند.

var_dump();

تابع is-bool برای تعیین نوع داده ای بولین، تابع is-int برای نوع داده ای عدد صحیح، is-null برای تهی بودن متغیر و به همین ترتیب توابع مشابهی برای تعیین انواع رشته (string)، اعداد اعشاری(float) , شی ها (object) استفاده می شود.

is_bool();
is_int();
is_null();
is_string();
is_float();
is_object();

تابع empty خالی بودن متغیر را بررسی می کند. مقادیری همچون صفر، false، null نیز در منطق این تابع به عنوان خالی شناسایی می شوند.

$var = '';
if (empty($var)) echo 'empty'; //output: empty

تابع isset نیز عملکرد مشابهی دارد و بررسی می کند که در متغیر از پیش تعریف شده ، مقداری ست شده یا نه

$var;
if (! isset($var) ) echo 'is not set'; //output: is not set

توابع کار با اعداد ریاضی

این نوع توابع نیز از جمله توابع مهم در php هستند. توابعی همچون max که هر تعداد آرگومان را می توانیم در آن وارد کنیم و بزرگترین مقدار را برای ما بر میگرداند. به همین صورت تابع min برای نمایش کوچکترین مقدار استفاده می شود.

echo min(5,3,6); //output: 3
echo max(5,3,6); //output: 6

دو تابع ceil  و floor برای گرد کردن عدد به ترتیب به سمت بالا و به سمت پایین استفاده می شود.

echo ceil(1.4); //output: 2
echo floor(1.6); //output: 1

توابع تولید اعداد تصادفی به صورت زیر هستند و در تابع دوم دو ارگومان برای تعیین محدوده اعداد تصادفی، اضافه شده است.

rand()
mt_rand(50,100)

توابع زیر برای تبدیل باینری به دسیمال و برعکس و همینطور تبدیل باینری به هگزا و برعکس استفاده می شود. تابع های بسیار دیگری نیز برای تبدیل انواع دیگر داده ای وجود دارد که در این قسمت به آن اشاره نکرده ایم.

echo bindec(1010); //output 10
echo decbin(10); //output 1010
echo bin2hex(1010); //output 31303130
echo dechex(10); //output a

عملیات های ریاضی مثل جذر و توان نیز از جمله توابع مهم در php محسوب می شوند که در زیر نشان داده شده است.

echo sqrt(9); //output 3
echo pow(2,3); //output 8

توابع کار با رشته ها

تابع printf یکی از توابع مهم در php است که برای نمایش متن ها و رشته در خروجی استفاده می شود. ارگومان اول فرمت خروجی را تعیین می کند و حروف متفاوت انواع داده ای مختلف را مشخص می کند. بعنوان مثال حرف d برای نمایش داده های صحیح دسیمال و F برای نوع داده ای اعداد اعشاری استفاده می شود.

printf("%d",52.256); // output 52
printf("%f",52.256); // output 52.256000

تابع strlen برای نمایش تعداد کاراکتر های ورودی استفاده می شود. تابع دیگر تابع strstr است که برای جستجوی یک رشته کوتاه در یک رشته حروف استفاده می شود. تابع strpos هم موقعیت یک رشته خاص را در یک نوشته مشخص می کند.

$x='salam man saman hastam';
if(strstr($x,'saman')) echo 'yes'; //output yes
echo strpos($x,'saman'); //outpu t 10

تابع explode برای تجزیه یک رشته به مقادیر کوچکتر استفاده می شود. تجزیه نیز براساس یک علامت مشخص است که بعنوان آرگومان داخل تابع وارد می شود. به طور مثال:

$x='2010-07-25';
$y= explode('-',$x);
print_r ($y); //output Array ( [0] => 2010 [1] => 07 [2] => 25 )

برای حذف تگ های html و javascript از تابع زیر استفاده می کنیم.

strip_tags()

تابعی که برای قالب بندی متون استفاده می شود تابع wordwrap می باشد. نحوه استفاده از این تابع نیز به صورت زیر می باشد.

$string = '123456789';
echo wordwrap($string, 3, '-',true); //output 123-456-789

تابع دیگری که برای تطبیق الگوها در لیست توابع در php وجود دارد، تابع preg_match است. نحوه کار این تابع به صورت زیر است.

$str= 'salam ali man saman hastam';
preg_match ("#(saman|ali|hoseyn)#", $str,$array); // return $array = ali

آخرین تابعی که در قسمت توابع رشته ای در مقوله توابع کاربردی در php قصد داریم معرفی کنیم تابع preg_replace است که برای جایگزین کردن یک رشته با یک رشته دیگر استفاده می شود. کد زیر مثالی از این تابع را نشان می دهد.

$value= 'salam ali man saman hastam';
$value = preg_replace ("#(ali|saman)#", "...", $value);
echo $value; //output salam ... man ... hastam

توابع کار با آرایه ها

یکی از توابع مهم در php ، توابع مربوط به آرایه ها است. با مفهوم آرایه در قسمت آموزش کامل انواع آرایه ها در php آشنا شدیم. در این قسمت قصد داریم به توضیح توابع کاربردی در php برای مدیریت آرایه ها بپردازیم. اولین و ساده ترین مورد از توابع کار با آرایه ها، تابع  is_array است که برای بررسی آرایه بودن یک متغیر استفاده می شود و مقدار true یا false را بر می گرداند. مثالی از این تابع در کد زیر ارائه شده:

<?php
$array = array('welcome', 'to', 'php', 'array', 'learning');
$check = is_array($array);
if($check == true){
echo 'true';
}
else{
echo 'false';
}
?>

یکی دیگر از توابع کار با آرایه ها در php ، تابع  explode است که برای تبدیل یک رشته متنی به آرایه کاربرد دارد. معمولا کاراکترها در یک رشته با علامت ” ” از یکدیگر تفکیک می شوند که این علامت بعنوان یک آرگومان تابع تعریف می شود و آرگومان بعدی نام آرایه می باشد. به مثال زیر توجه کنید.:

<?php
$string = 'welcome to php array learning';
$convert = explode(' ', $string);
print_r($convert);
?>

خروجی این دستور نیز بصورت زیر است:

Array
(
[0] => welcome
[1] => to
[2] => php
[3] => array
[4] => learning
)

این تابع می تواند یک آرگومان سوم هم داشته باشد که یک عدد است و مشخص می کند که رشته به چند آرایه تقسیم شود.

یکی دیگر از توابع آرایه ای implode است که دقیقا عملکردی برعکس explode دارد. این تابع مقادیر موجود در آرایه را به یک رشته تبدیل می کند.

تابع array_walk یکی از توابع مهم در php است که برای پیمایش عناصر آرایه استفاده می شود. این تابع جایگزینی برای حلقه برای پیمایش آرایه است. در ادامه یک مثال کاربردی از این تابع را می بینیم:

function myfunction($value, $key)
{
echo "The key $key has the value $value \n";
}
$arr = array("a"=>"yellow", "b"=>"pink", "c"=>"purple");
array_walk($arr, "myfunction");
?>
Output:

The key a has the value yellow
The key b has the value pink
The key c has the value purple

تابع sort برای مرتب کردن آرایه ها استفاده می شود. ترتیب مرتب سازی ابتدا اعداد سپس علامت ها و در نهایت حروف می باشد.

bool sort($array, sorting_type)

حالت ksort() نیز مشابه این تابع است با این تفاوت که در مرتب سازی براساس کلیدها، کاربرد دارد.

از نمونه های دیگر توابع مهم در php در زمینه آرایه ها، می توان به next، prev و end اشاره کرد که برای پیمایش در آرایه به کار می روند.

توابع کار با تاریخ و زمان

توابع کار با تاریخ و زمان از جمله توابع کاربردی در php هستند. در ادامه چند مورد از این توابع را بررسی می کنیم. برای تعیین منطقه زمانی ست شده روی سیستم از تابع date_default_timezone_get استفاده می کنیم. بطور مثال :

echo date_default_timezone_get (); //Output: Asia/Tehran

تابع دیگری که برای تنظیم منطقه زمانی استفاده می شود date_default_timezone_set(‘Asia/Tehran’) است که آرگومان ورودی آن منطقه زمانی مورد نظر می باشد. تابع gettimeofday() یکی از جالبترین توابع کاربردی در php است که به ترتیب تعداد ثانیه، میکرو ثانیه و اختلاف زمانی با منطقه گرینویچ را به دقیقه نشان می دهد.

print_r( gettimeofday()); //Output: Array ( [sec] => 1283101344 [usec] => 906252
[minuteswest] => -270 [dsttime] => 1 )
عدد بعد از نقطه میکرو ثانیه است//
echo gettimeofday(true); //Output: 1283101344.906252

تابع mktime برای تبدیل تاریخ وارد شده به ثانیه کاربرد دارد مطابق مثال زیر:

echo mktime(10,0,0,8,29,2010); //Output: 1283059800

تابع gmmktime همانند قبلی است با این تفاوت که برحسب گرینویچ این کار را انجام می دهد. یک تابع دیگر که عملکرد مشابه ای دارد strtotime است که بجای رقم اسم زمان را در ارگومان می پذیرد .

echo strtotime('28 August 2010'); //Output: 1282953600
زمان حال//
echo strtotime("now"); //Output: 1283115424
یکشنبه هفته جاري//
echo strtotime("Sunday"); //Output: 1283040000

در این قسمت به تعدادی از توابع پرکاربرد در php اشاره کردیم. موارد زیادی در این لیست توابع در php وجود دارد که می توانید آنها را بطور کامل از مراجع معتبر تهیه و بررسی نمایید.

توابع کار با بانک های اطلاعاتی

این دسته از توابع بسیار زیاد هستند. در ادامه به معرفی برخی از توابع کاربردی در این لیست خواهیم پرداخت.

mysql_change_user برای تغییر کاربر فعال در پایگاه داده استفاده می شود.

mysql_change_user()

تابع mysqli-close دسترسی به پایگاه mysql را حذف می کند

$connection = mysqli_connect("tutorailspoint.com","use",pass","my_db");
if (mysqli_connect_errno($connection)){
echo "Failed to connect to MySQL: " . mysqli_connect_error();
}
mysqli_close($connection);

تابع mysqli_connect برای برقراری ارتباط با mysql استفاده می شود.

mysqli_connect(host,username,password,dbname,port,socket);

تابع mysqli error list لیستی از خطاهایی که در پایگاه داده رخ داده را نشان می دهد.

mysqli_error_list(connection);

توابع پرکاربرد php بخش دوم

توابع دیگری نیز برای دریافت اطلاعات پیرامون پایگاه داده و سرور و هاست وجود دارد از جمله تابع mysqli get host info که برای دریافت نام هاست استفاده می شود. تابع mysqli get proto info که برای دریافت اطلاعات ورژن پروتکل پایگاه است و تابع mysqli info که اطلاعات مربوط به اخرین کوئری اجرا شده را برمیگرداند. لیست توابع مربوط به پایگاه داده ها نیز مانند دسته بندی های قبل، شامل توابع زیادی می شود که یادگیری تمام آنها به زمان و تجربه نیاز دارد. در این آموزش ما شما را با برخی از توابع مهم در php آشنا کردیم در صورتیکه تصمیم دارید در این حوزه حرفه ای شوید باید ضمن یادگیری و تسلط بر موارد ارائه شده، دانش خود را در زمینه توابع تکمیل کنید تا بتوانید به نحو موثرتر و کارآمدتر برنامه نویسی نمایید.